Vertel, wat doet Pasman zoals?

“Pasman is traditioneel actief met verkoop, revisie, service en onderhoud van verbrandingsmotoren in aandrijfsystemen, van klassieke automobielen tot scheepvaart. We leveren noodstroom voorzieningen en hebben we klanten zoals ziekenhuizen, hotels en kwekerijen met Warmtekracht koppelingen (WKK). We hebben ook campings en boerderijen als klant waar WKK installaties staan. Deze installaties draaien op (bio)gas en leveren stroom en warmte. Bij de boerderij gaat het om een installatie in combinatie met de mestopslag met biogas. Dit zijn vaak kleinere WKK installaties om de mest zo duurzaam mogelijk te verwerken.” 

Kortom, Pasman levert en onderhoudt deze apparaten. Ze hebben hun bedrijf in Baak, in de Achterhoek. En nu dus ook een vestiging in Arnhem.  

Waarom de Haven? Hoe zijn jullie hier terechtgekomen?

“Eigenlijk vooral door de haven”, vertelt Ruud. “De haven geeft ons de mogelijkheid om naast uitbreiding van de scheepvaart en de metaal en constructie activiteiten van Pasman, verder te bouwen aan Deepwater-Energy met de Oryon Watermill. Een mooie locatie en met de mogelijkheid die we kregen om Helldörfer over te nemen en nieuwe activiteiten aan ons bedrijf toe kunnen voegen.”

Wat is de Oryon Watermill?

Dolf Pasman en Jaap Ory werken samen sinds 2011 met Deepwater-Energy BV aan de Oryon Watermill. Er is enorm veel internationale interesse. “In 2015 hebben we een aanbesteding gewonnen bij de stuw in Doesburg om op die manier energie op te wekken voor 500 huishoudens. Innovaties in nieuwe applicaties zoals een peil regulerende stuw hebben veel tijd nodig, zoals vergunning verlening, afstemmen watermanagement en de impact op de omgeving, ecologie en dan vooral ook de visvriendelijkheid.

In Suriname is een watermolen met een vaste opstelling in de jungle in aanbouw, maar vanwege corona en op dit moment wateroverlast in het land kan deze daar nog niet worden afgebouwd. In Afrika zijn de eerste opdrachten getekend, voor een aantal drijvende opstellingen in catamaran uitvoering waar twee turbines van 250 kw elk in hangen. Op veel off-grid locaties is een enorme energiebehoefte. Duurzame elektrificatie van afgelegen gebieden staan bij lokale overheden dan ook hoog op de agenda. 

Pasman vindt duurzaamheid dus belangrijk. Hoe uit zich dat nog meer?

Pasman is al jaren actief met duurzame ontwikkelingen, op het gebied van elektronische besturingen en constructies heeft Pasman de laatste 20 jaar al bijgedragen aan de ontwikkeling van bijvoorbeeld dual fuel systemen, mestverwerking systemen, biogas terug in het gasnet brengen en als brandstof voor tractoren. Maar ook systemen voor het omzetten van afval naar olie en gas. 

Naast Deepwater-Energy en de Oryon Watermill, heeft Pasman samen met diverse partners een systeem ontwikkeld, genaamd Hipersense. Hipersense managet de duurzame opgewekte energie zo efficiënt als mogelijk waarbij de primaire behoeften in afgelegen gebieden wordt gebruikt als opslagmedium zodat de eind gebruiker 24/7 betaalbare duurzame energie beschikbaar heeft. Als aanvulling op de Oryon Watermill is dit een totaal oplossing voor het elektrificeren van afgelegen gebieden en een grote bijdrage levert aan het realiseren van de UN sustainable development goals.

Hoe kan de scheepvaart verder verduurzamen?

Pasman wil groeien in het werk in de scheepsvaart in de haven. “We hebben het hele jaar al continue schepen aan de kade voor reparaties. Naast onze gebruikelijke werkzaamheden focussen wij ons ook op de verduurzaming van de scheepvaart. Bij bestaande aandrijvingen en elektrificatie van aandrijvingen en alternatieve brandstoffen om daarmee de klant te helpen verduurzamen.

“Er zijn motoren die rond de 40 jaar mee gaan, die vervang je niet zomaar. We kijken wel naar alternatieve brandstoffen maar ook naar de omschakeling op waterstof of (groene) methanol. Je merkt dat de markt met allerlei ideeën komt, daar kunnen wij in mee. Uitlaatgas nabehandeling systemen inclusief katalysator worden op motoren van schepen gebouwd zodat de uitstoot verminderd wordt. Vanuit de opdrachtgever moet het zo duurzaam mogelijk zijn maar de schipper moet de investering doen. Nieuwbouwschepen kunnen meestal sneller over naar nieuwere technieken. 

De scheepvaart moet ook verduurzamen . Je moet ook niet te vroeg zijn omdat je dan de ontwikkeling nog niet op de markt kunt zetten. Ombouwen naar alternatieve brandstoffen wordt nu zeker op ingezet, van synthetische diesel naar waterstof, methanol of methaangas maar je moet het kunnen inpassen op een specifieke motor of aandrijving van een schip. Welke brandstof uiteindelijk het meest geschikt zal is afhankelijk van meerdere aspecten, zoals regelgeving, beschikbaarheid en prijs.

Hoe zie je de toekomst van Pasman in de Haven?

Pasman is van origine een motorrevisiebedrijf en ze houden zich bezig met energiesystemen. We kijken vooral naar de verbrandingsmotoren. Groene methanol bijvoorbeeld. De HAN is ook bezig met de ontwikkeling van een ombouw van een dieselmotor naar “duel fuel”, werkend op diesel en met name groene methanol. Dan is het handig om samen te versnellen. Pasman staat er voor open om samen te werken met andere partijen in en rond de haven. Maar ook blijven we de klantengroep van oudsher bedienen met las- en constructiewerk. Mooie voorbeelden zijn inrichting van de Eusebiuskerk en productie van uithouders voor de openbare verlichting van de John Frostbrug in Arnhem. 

Welke kansen liggen nog in de ontwikkeling van de Haven?

Dit deel van de haven heeft geen walstroom of geen water- en afvalpunten. Dat lossen we nu vaak zelf op als service naar de klant toe. Daarnaast gebeuren in de haven ook andere dingen zoals straatraces en wordt er rondgehangen. Pasman wil graag kijken samen met de andere bedrijven en gemeente kijken naar wat daar aan gedaan kan worden. Hoe meer je scheepsgebonden bedrijven je naar de haven kan trekken, hoe meer je ze kunt bieden. Er is al een wisselwerking hier in de haven. De voorzieningen zoals walstroom, zijn dan vrij essentieel. 

Pasman is ook gebonden aan Aqualink, een partij van watergebonden bedrijven in Oost Nederland. Die maken een plan om te kijken hoe ze de haven zo interessant mogelijk kunnen maken. 

“Het mooie van zo’n haven is dat je ook collega bedrijven kunt inhuren voor aanvullende werkzaamheden. Er is een lobby gaande om tussen de ondernemers en gemeente overleg te hebben over de toekomst van de haven. Arnhem wil wel meer bedrijven aantrekken die passen bij het water.”

Wat kan Connectr hieraan bijdragen?

“We helpen elkaar graag aan werk, met de bedrijven in de regio. We spelen elkaar graag de bal toe. Op die manier kunnen we de scheepvaart klanten hier naar toe trekken. Op moment dat je een andere motor in het schip bouwt of repareert, wil de klant ook graag andere werkzaamheden uit laten voeren nu het schip tijdelijk uit bedrijf is.  Connectr kan bijdragen door samenwerking met alle betrokkenen te stimuleren, en mee te werken aan een duurzame en mooie toekomst voor de haven in Arnhem.